Op  18 juni ging de laatste provincieraad voor de zomer door. Groen stelde vragen over wonen in de regio rond Leuven en over de uitblijvende Vlaams-Brabantse solidariteit met Palestina. Daarnaast werd de kritiek gemaakt van de halfjaarlijkse aanpassing van het meerjarenplan van de provincie. 

Tie Roefs, fractieleider van Groen, opent de raad met een mondelinge vraag aan de deputatie over wonen in Leuven. “We trappen een open deur in als we stellen dat de vraag naar wonen in de stad Leuven groot is en dat het huidige woningaanbod de stijgende vraag niet kan volgen,” begint ze. “Leuven bestelde recent een woonstudie bij de onderzoeksbureaus Atelier Romain en Idea Consult. De resultaten van deze woonstudie werden vorige week aan de pers voorgesteld. Wat blijkt? Leuven huisvest vooral ‘starters’, alleenstaanden (48%) en koppels zonder kinderen. Zij vertegenwoordigen samen 70% van alle huishoudens. Er is ook een gebrek aan gezinswoningen en aan budgetwoningen. Gezinnen met kinderen verlaten de stad, net als mensen die op zoek zijn naar betaalbaardere koop- en huurwoningen.”

De woonstudie maakt duidelijk dat 2778 inwoners jaarlijks emigreren uit Leuven, vaak naar omliggende gemeenten. Met de groei van Leuven groeien dus ook de omliggende gemeenten, met Herent en Lubbeek als voorlopers. Tie gaat verder: “De stad Leuven berekende dat er tegen 2040 8000 gezins- en budgetwoningen moeten en kunnen bijkomen op haar grondgebied. De stad appeleert echter ook al langer de regio om een antwoord te formuleren op de toenemende vraag naar kwaliteitsvol en betaalbaar wonen.” Ties mondelinge vraag heeft twee sub-vragen. Ten eerste, heeft de provincie zicht op de actuele woonsituatie in de regio Leuven? Zijn er data beschikbaar die ons in staat stellen om de woonsituatie in de aan Leuven grenzende gemeenten te koppelen aan de demografische evoluties? En ten tweede, hoe gaat het provinciebestuur om met de gevolgen van het succes van kennisregio Leuven? Welke stappen heeft het provinciebestuur de voorbije legislatuur gezet om tegemoet te komen aan groeiende vraag naar kwaliteitsvol en betaalbaar wonen in de regio rond Leuven?

Gedeputeerde Gunther Coppens antwoordt dat alle data die hij opsomt afkomstig zijn uit de databank provincies.incijfers.be. De voorhanden cijfers zijn echter niet fijnmazig genoeg om de woonsituatie in de provincie volledig in beeld te brengen. Er zijn echter interprovinciale diensten ‘wonen’ die onderzoek voeren naar betaalbaar wonen. Dit onderzoek is lopende en zal ook de cijfers uit Vlaams onderzoek rond demografie integreren. Het is echter wachten op deze cijfers om het onderzoek te kunnen afronden. Een van de doelstellingen van het vorige structuurplan voor Vlaams-Brabant was om de woonbehoefte op te vangen in zeven steden. Dit is niet helemaal gelukt. Daarom zet het huidige beleidsplan in op een kwalitatieve spreiding over het hele grondgebied. De resultaten zullen in de toekomst worden bekendgemaakt en hangen af van vele factoren.

De tweede vraag beantwoordt hij als volgt: “De opdracht is groot in regio Leuven, maar ook in de Vlaamse rand. Niet alleen de druk is groot, maar ook de betaalbaarheid. Dit laatste is geen eenduidig begrip. De uitdagingen zijn groot, maar we werken aan betaalbaar en kwaliteitsvol wonen.” Momenteel lopen er volgens Coppens vier projecten in Leuven over betaalbaar wonen. Het is echter belangrijk om niet enkel op de steden te focussen, maar ook op de meer landelijke gebieden. Vlaams-Brabant is de enige provincie die het lokaal woonbeleid ondersteunt via intergemeentelijke samenkomsten. Zo worden er afsprakennota’s gemaakt om provinciale problemen aan te pakken, zoals betaalbaar wonen, blauw-groene dooraderingen enzovoort. “De provincie wil intergemeentelijke samenwerkingsverbanden aanmoedigen”.

Tie Roefs, die ook in de gemeenteraad van Leuven zetelt, bevestigt dat Leuven de regio wel appeleert, maar dat ze niet op de hoogte is van intergemeentelijke samenwerkingsverbanden. Ze stelt ook een bijkomende vraag: “Vlabinvest komt tegemoet aan de woonnoden, maar vooral in de Vlaamse rand rond Brussel. De nood neemt ook toe in Leuven. Is het een idee om het werkingsterrein van Vlabinvest uit te breiden naar de gehele provincie?” De gedeputeerde antwoordt dat Vlabinvest inderdaad een Autonoom ProvincieBedrijf (APB) is, maar dat het wordt aangestuurd door Vlaamse middelen. Deze zouden te beperkt zijn om ze verder uit te spreiden. “Er zijn ook andere middelen dan werken via Vlabinvest. Onder het project ‘Wonen in eigen streek’ vallen ondertussen 90 gemeenten. Ik verwacht veel van deze samenwerking.”

Voorts had Tie tweemaal een tweede mondelinge vraag ingestuurd, maar deze werd niet ontvangen wegens een technisch mankement. De vraag zou gaan over het moeilijke terugvinden van eerder gestelde mondelinge vragen via de videoverslaggeving. Tie zou graag een overzicht kunnen maken van alle mondelinge vragen die de fractie gesteld heeft tijdens de afgelopen legislatuur. Ondanks het dubbel insturen van de vraag, werd deze niet ontvangen. Dit gebeurde eerder ook al eens. Op de kritiek van de voorzitter dat het niet doorkomen van mondelinge vragen ‘steeds bij Tie gebeurt’, antwoordt Tie dat zij de enige is die consequent mondelinge vragen stelt.

Na de bespreking van de mondelinge vragen, worden de voorstellen op de agenda behandeld. Voorstel nr. 52 betreft de provinciale jaarrekening van 2023. Groen onthoudt zich en het voorstel wordt goedgekeurd.

Voorstel nr. 53 gaat over de aanpassing van het meerjarenplan. Het meerjarenplan loopt van 2020 tot 2025 en stopt dus niet bij het einde van deze legislatuur in december 2024. Luka Augustijns, fractielid van Groen, diende amendement nr. 53/1 in. Opnieuw vraagt ze de provincieraad om noodhulp te voorzien slachtoffers van de oorlog in Palestina. Concreet wil ze dat de provincie een bedrag van 100 000 euro aan 

een door de overheid erkende noodhulporganisatie doneert. Tijdens de vorige provincieraad van 8 juni 2024 werd Luka’s voorstel om noodhulp   afgekeurd. Luka licht toe waarom de fractie dit voorstel zo belangrijk vindt: “Na vorige raadscommissie had ik door dat er weinig animo bestond onder de raadsleden om hulp te voorzien. Ik werk echter met jongeren die gevlucht zijn uit hun thuisland. Toen ik de volgende dag op mijn werk kwam, liet een jongen uit Palestina foto’s zien van vrienden en familie die er uitgemergeld uitzagen of gewoonweg vermoord waren. Dit is wederom bewijs dat deze oorlog verschrikkelijk en concreet is. Het is niet abstract. Er zijn andere provincies ons voorgegaan in het toekennen van noodhulp. Vandaar een nieuwe poging om 100 000 euro toe te kennen aan een federaal erkend noodhulpfonds.”

Gedeputeerde Coppens zegt dat ze vorige provincieraad ‘een hand uitgestoken hadden’ om Luka’s voorstel te bespreken op de raadscommissie. Luka had er toen voor gekozen om het voorstel toch te laten stemmen, om te voorkomen dat het op de lange baan geschoven zou worden. Bovendien zou ze gewoon een nieuw voorstel kunnen indienen. Coppens bemerkt dat hij zich vragen stelt bij het feit dat Luka nu een lager bedrag vraagt dan vorige keer. Luka reageert: “Uw cynisme is niet op zijn plaats en bovendien hoogst ongepast. Ik heb in de commissie gevraagd om erover te spreken en om ambtenaren aan te stellen om een mogelijk bedrag uit te rekenen. Ook in de commissie werd inhoudelijk geen woord gesproken over dit voorstel. Ik heb dus moeten gokken naar jullie redenen en daarom het bedrag aangepast.” Louis Tobback uit de Vooruitfractie springt Luka bij. “Het is niet correct dat u suggereert dat indien Luka het voorstel in eerste instantie naar de commissie had gestuurd, dat u dan misschien wel iets had gedaan. Honderdduizend euro is de prijs van het WK wielrennen. De deputatie organiseerde dit maar al te graag om in de krant te kunnen staan. We kunnen dit bedrag echt wel missen. Ik ben ervan overtuigd dat ook in de meerderheid raadleden zitten wiens hart bloedt. Wij steunen in ieder geval dit voorstel.”

Coppens reageert dat hij wel respect heeft voor het voorstel, maar niet achter de manier waarop het aangebracht werd staat. Sarah Sneyers, lid van de Groenfractie, zegt: “Dit is gebruik maken van woordenhaarkloverij. Men heeft er niet over willen praten in de commissie, hoe belachelijk kan je zijn? Luka heeft het voorstel ingediend in de commissie en jullie hebben het gewoon afgewezen.” Groen en Vooruit stemmen voor, UF onthoudt zich. Het amendement wordt afgekeurd. Nicolas Kuczynski legt uit waarom hij zich onthield. “Ik heb verschillende goede argumenten gehoord. Het voorstel is beter dan hetgeen enkele weken geleden voor lag. Desalniettemin was ik ook voorstander om het in de commissie te bespreken.”

 Vervolgens ligt de eigenlijke aanpassing van het meerjarenplan voor. Luka Augustijns heeft de meerjarenplannen van vorige jaren naast elkaar gelegd. “In de zin van follow the money, ben ik gaan kijken wat de beloftes waren in 2019,” zegt ze. Luka begint met de positieve punten. De belofte om 150 000 euro te investeren in dierenwelzijn werd waargemaakt. Wat echter zorgen baart, is de uitspraak van gedeputeerde Nevens dat ‘er zal worden over nagedacht dat dierenwelzijn in Leuven ondersteund wordt’. “Het is dus hout vasthouden dat deze investering nog plaatsvindt.” Gedeputeerde Nevens geeft toe dat de deal over dierenwelzijn in Leuven afgesprongen is. De locatie om een asiel op te richten zou toch te duur geweest zijn.

 Volgens Luka zijn er meer negatieve dan positieve punten. “Klimaat is door de geslonken bevoegdheden van de provincie een hoofdzaak geworden. De doelstellingen voor de CO₂ -reductie werden echter niet gehaald. Er zijn duidelijk bijkomende inspanningen nodig. De vraag rijst welke bijkomende inspanningen de deputatie nog heeft klaarliggen. In bouwen en wonen werd 3 850 624 euro minder geïnvesteerd dan beloofd, dat is een tekort van 26%. Hetzelfde geldt voor het fietsbeleid, waar 7,5 miljoen euro te weinig werd geïnvesteerd, goed voor een daling van 14%. Het omgevingsbeleid kreeg bijna 30% minder fondsen dan beloofd, energie 36% minder. Als we de cijfers bekijken, is het dus niet erg verrassend dat de klimaatdoelstellingen niet gehaald worden. Daarom zullen wij tegen de aanpassing van het meerjarenplan stemmen.”

Gedeputeerde Dehaene wil nog reageren op Luka’s opmerking over het fietsbeleid. “De ambitie was om 100 kilometer aan fietssnelwegen toe te voegen. Zelf hebben we er 55 aangelegd, 5 extra kilometers zitten nog in de pipeline. De werkvennootschap heeft 18 kilometer aangelegd en heeft er nog 25 in de pipeline. We zitten dus wel over de 100 kilometer.” Ook verwijst hij naar de moeilijke samenwerking met Vlaanderen, die een deel van de fondsen voorzien. Luka bedankt de gedeputeerde voor zijn antwoord. “We erkennen zeker dat we de cijfers van de werkvennootschap erbij kunnen leggen en ook dat de strijd met Vlaanderen over het belang van fietssnelwegen zeker van belang is geweest. Op de commissies kregen we regelmatig een stand van zaken. De dingen die gerealiseerd zijn, zijn wél indrukwekkend, maar om de grote en ambitieuze doelen te kunnen verwezenlijken is veel geld nodig. Initieel lag het eindpunt voor de 100 kilometer op het einde van de legislatuur, nu ligt die op het einde van het meerjarenplan in 2025. Zo koop je jezelf honderd kilometer.” Groen stemt tegen. Het voorstel wordt goedgekeurd.

Voorstel nr. 54 betreft de nieuwe of gewijzigde nominatieve subsidies bij het meerjarenplan van 2020 tot 2025. Luka bevestigt dat haar amendement gelijkloopt met het vorige en dat de raad onmiddellijk kan overgaan tot de stemming. Groen en Vooruit stemmen opnieuw voor. UF onthoudt zich. Ook dit voorstel wordt afgekeurd.

Voorstel nr. 58 gaat over het statutair pensioenfonds (TAK 23) en het beleggingspercentage ervan. Luka roept op tot voorzichtigheid. “Het is een natuurlijke evolutie dat een risicovollere tak meer opbrengt, wij pleiten echter voor voorzichtigheid. Het gaat om belangrijke middelen.” Groen onthoudt zich en het voorstel wordt goedgekeurd.

Bij voorstellen nrs. 60 en 61 stemt de raad over de definitieve onteigening voor de aanlegging van de fietssnelweg F25. Het gaat om de segmenten Holsbeek-Wilsele en Wezemaal. Beide voorstellen worden unaniem goedgekeurd.

Tie Roefs doet een laatste tussenkomst. Ze informeert de raadsleden dat zij hen het bewijs heeft doorgemaild van de indiening van haar mondelinge vragen.

Het volledige videoverslag van de provincieraad is te zien via deze link.

De voorzitter sluit de raad. De provincieraad vergadert niet tijdens de zomervakantie. De volgende provincieraad vindt aldus plaats op 24 september 2024.