Op 18 en 19 november 2024 vond de laatste provincieraad van de beleidsperiode 2018-2024 plaats. Groen vroeg een stand van zaken van de financiële middelen die tussen 2018 en 2014 in klimaatmitigatie- en adaptatie binnen de Noord-Zuid-samenwerking zijn geïnvesteerd, en nam de laatste aanpassing van het meerjarenplan 2020-2025 op de korrel.

Fractieleider Tie Roefs vroeg middels een mondelinge vraag om een specificatie van de financiële middelen die tussen 2018 en 2024 zijn geïnvesteerd in klimaatmitigatie en -adaptatie binnen de Noord-Zuid-samenwerking. Deze vraag kwam naar aanleiding van de 29ste klimaattop (COP29), die sinds 11 november 2024 plaatsvindt in Bakoe, Azerbeidzjan.

Op de COP in Kopenhagen in 2009 werd afgesproken jaarlijks 100 miljard dollar in een klimaatfonds te storten voor mitigatie en adaptatie aan klimaatverandering. In 2022 werd deze doelstelling eindelijk bereikt. Echter, huidige schattingen tonen aan dat er veel meer geld nodig is. Een onafhankelijke expertgroep berekende dat jaarlijks zelfs 2400 miljard dollar vereist is. De VN heeft vastgesteld dat de kosten voor de armste landen om de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5° tot 2° Celsius tegen 2030 oplopen tot 5800 miljard dollar. Dit sluit aan bij de vraag van deze landen op COP29, waar ze 1000 miljard dollar per jaar eisen. Sinds 2012 zijn ook de middelen van de provincie Vlaams-Brabant voor Noord-Zuid-samenwerking steeds meer gericht op klimaat.

Groen herhaalde tijdens de vergadering haar spijt dat de deputatie zich had voorgenomen om tegen het einde van de legislatuur 2024 100 km fietssnelweg te realiseren, maar dat deze ambitie nu is uitgesteld naar eind 2025. Wat betreft ruimtelijke ordening benadrukten we ons vertrouwen in het plan, maar ook onze bezorgdheid over de kwetsbaarheid ervan. De uitvoering hangt af van de middelen die beschikbaar worden gesteld om het in alle gemeenten te implementeren.

Op het gebied van wonen zijn verschillende projecten rond kleinschalig wonen en woningdelen niet doorgegaan. Het beloofde budget in 2019 was veel groter dan wat er uiteindelijk in 2024 is uitgegeven. Voor wonen zijn er 14% minder investeringen gedaan en 18% minder voor exploitatie. De conclusie van de hele legislatuur is dat er te weinig is gedaan met het beschikbare geld. Het ambitieniveau was te laag. Hoewel er mooie projecten zijn gerealiseerd en er veel leeft, is er te weinig gedaan, vooral gezien de grote crises van de afgelopen jaren: corona, klimaat en oorlog.

Luka Augustijns: "In 2024 wilden we een beschikbaar budgettair resultaat van 4 miljoen euro behalen. De deputatie verdedigde dit en iedereen leek het ermee eens te zijn. Nu blijkt echter dat de provincie Vlaams-Brabant in 2024 een beschikbaar budgettair resultaat van 73 miljoen euro heeft, bijna 70 miljoen euro meer! Gezien de vele uitdagingen in onze provincie, is de enige conclusie dat we de meest kwetsbare mensen, die zich geen huis kunnen veroorloven en slachtoffer zijn van klimaatverandering, onvoldoende hebben geholpen. De provincie heeft te weinig gedaan, er was onvoldoende visie en samenhang, en er zijn onvoldoende resultaten geboekt."

Tie Roefs: "Ik hoop dat er snel duidelijkheid komt over de grote prioritaire projecten voor de komende zes jaar, en over de bijbehorende inkomsten en uitgaven. We hopen op meer duidelijkheid en focus op een aantal grote projecten. We dringen aan op debat hierover en op een grotere betrokkenheid van de provincieraad. Het is duidelijk dat het geld er is; het is nu tijd voor meer ambitie en vernieuwing. We verwachten dat de nieuwe deputatie de middelen niet langer oppot, maar inzet op bijvoorbeeld de realisatie van nieuwe zwembaden in de provinciedomeinen en een Vlaams-Brabants klimaatfonds voor massale collectieve woningrenovaties."

Tie besluit als fractieleider de vergadering met een dankwoord aan alle collega’s die niet zullen terugkeren naar de provincieraad in de volgende legislatuur, en bedankt in het bijzonder de Groen-collega’s Luka Augustijns, Sarah Sneyers, Noor Mousaid, Finke Jacobs en Stef Boogaerts met wie ze altijd heel goed heeft kunnen samenwerken.

De videoverslagen van de laatste provincieraden zijn hier en hier terug te vinden.